BioBlitz Waasland-Noord: oktober 2021

In de natuur valt altijd wel wat te beleven of te bestuderen, ook in deze soms wat sombere herfstmaanden. Tijd om eens de aandacht te vestigen op enkele andere  groepen van de ongewervelden. Maar we gebruiken nogal wat termen soms door elkaar, geleedpotigen, insecten, weekdieren. Maar wat is wat en wat hoort waar thuis in het dierenrijk.

Wat valt er allemaal onder de noemer geleedpotigen. De naam zegt het al wat, ze bezitten gelede poten. In de meeste gevallen bestaat zo’n poot uit de dij, de scheen en de tarsen (zeg maar de voetjes). Binnen deze stam van het dierenrijk zitten heel wat groepen die ons goed bekend zijn.
 

• De spinachtigen: deze worden gekenmerkt doordat ze 8 poten bezitten, het lichaam zelf bestaat uit twee delen, het kopborststuk en het achterlijf.
• De hooiwagens: deze lijken nog het meest op spinnen, hebben ook 8 poten, maar hebben geen apart kopborststuk, het lichaam vormt één geheel.
• De mijten en teken: een grote groep, zeker voor wat de mijten betreft. Zijn kleine diertjes, die benevens de teek, vaak aan onze aandacht ontsnappen.
• De schaaldieren of kreeftachtigen: Bij schaaldieren zou je kunnen denken aan mossels en slakken, maar deze behoren niet tot de geleedpotigen. Zij zitten op een ganse andere plaats in het dierenrijk en behoren tot de weekdieren. Wat hoort hier dan wel allemaal onder, een zeer diverse groep zowel in grootte als in vorm. Bij de kleine soorten zitten de watervlooien en de roeipootkreeftjes. Als de zon op het (zuivere) water schijnt zie je ze vaak heel wat kleine spartelende beestjes van maar een mm groot, dit zijn vaak watervlooien.
  Hiernaast zitten binnen deze groep ook de pissebedden, rivierkreeftjes, krabben, garnalen, …  Kreeftachtigen hebben tussen de 5 en de 7 paar poten.
• De insecten: Binnen deze maakt men vaak nog een opdeling in de ‘oerinsecten’ waartoe o.a. de zilvervisjes en de springstaarten behoren. De tweede groep zijn dan de gevleugelde insecten. Hier zitten ook wel wat soorten zonder vleugels bij, maar deze zijn hun vleugels in de loop van de evolutie verloren. Dit terwijl de ‘oerinsecten’ nooit vleugels hebben gehad. Eén constant kenmerk is dat ze beschikken over 3 paar poten, maar voor het overige is dit ook een zeer diverse groep waar we al eerder aandacht hebben besteed.
• Een laatste groep zijn de duizendpoten en miljoenpoten: Hiervoor moet je maar eens op zoek gaan onder bladafval of stukken dode schors. Duizendpoten hebben 1 paar poten per segment, de miljoenpoten hebben telkens 2 paar poten per segment.

Soortengroep in de kijker

• Insecten en ongewervelden herkennen
• Weekdieren herkennen
• Spinnen
• Tuinpissebedden
• Landslakken

• MijnTuinlab heeft 2 lopende projecten voor spinnen: de kruisspintelling en de spinnenspotter
• EIS Nederland onderzoekt of planten en dieren zich wel snel genoeg kunnen aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering en verstedelijking via het Snailsnap onderzoek.

• Lespakket bodemhelden van Departement Omgeving
• Het Agentschap Natuur en Bos stelt educatieve pakketten en leuke spelletjes ter beschikking om het bos beter te leren kennen. Handig voor lesgevers, maar ook gewoon om met je eigen kinderen te doen.

• Werkgroep Arabel (spinnen)
• Werkgroep Spinicornis (landpissebedden)

Bos in de kijker

Ook wij zetten het bos graag even centraal in deze nieuwsbrief met een extraatje voor alle Natuurstudie-liefhebbers, integraal en gratis: de volledige presentatie (Bos)ongewervelden uit de cursus Bosgids!  

Hier hoort een verdiepende opdracht bij om de taxonomie van de ongewervelden te leren kennen. Ook de oplossing vind je op onze website.

 

Moeilijk gaat ook