In 2005 startte de provincie Oost-Vlaanderen met het ondersteunen van soortenbeschermingsprojecten. Sindsdien werden er tal van projecten uitgevoerd en deze lijst groeit steeds verder aan. De subsidie heeft als belangrijkste doel concrete en duurzame resultaten op het terrein te bereiken voor typische of bedreigde Oost-Vlaamse planten en dieren.
Prioriteit gaat naar de natuuraandachtszones. De Grote Geule en de Kreken van Saleghem vallen hier onder.
Onze vereniging heeft in augustus 2013 een project ingediend voor het herstellen van de rietvegetatie rond de Kieldrechtse Watergang. De Kieldrechtse Watergang maakt deel uit van ons erkend reservaat Grote Geule en vormt een natuurlijke verbinding met de Kreken van Saleghem.
In het verleden zijn tussen Meerdonk en Kieldrecht vele rietkragen verdwenen langsheen deze waterloop. Rietkragen werden opgehoogd, soms zelfs met huisvuil of baggerspecie, elders werden rietkragen kapot gespoten met herbiciden.
Sedert 1995 is onze vereniging gestart met het opkopen van kleine perceeltjes die na de ruilverkaveling van de jaren 80 waren toegewezen aan vele eigenaars. Met succes zijn enkele oude verwaarloosde rietkragen hersteld. Recente broedvogelinventarisaties geven meerdere koppels kleine karekiet, bosrietzanger, blauwborst, rietgors en ook een enkele rietzanger.
Dank zij de subsidie van onze provincie kunnen we onze visie verderzetten, mogelijk komt er zelfs een broedgeval van bruine kiekendief. De oevers van enkele aanpalende perceeltjes zal worden afgegraven en omzoomd met een raster. In het najaar wordt het raster verwijderd en kunnen de paarden ons cyclisch (wisselend om de vijf jaar) maaibeheer van de andere perceeltjes aanvullen.
Denk evenwel niet dat alles op een schoteltje wordt aangebracht; je moet een bouwvergunning aanvragen met de nodige detailplans, voor de subsidie dient een projectdossier te worden opgesteld met een gedetailleerde motivatie en plans, daarna komt nog een machtiging en moet je ook nog aan het polderbestuur een goedkeuring vragen. Dus voordat je een schop in de grond kan steken dient veel papierwerk te gebeuren. Gelukkig zijn we ondersteund door onze professionele medewerkers van Natuurpunt Mechelen; Esther Castermans heeft ons in alle zaken ondersteund en heeft gezorgd voor het opstellen en indienen van het volledige dossier.
De subsidies dekken jammer genoeg niet de kosten van het project. Je kan jouw bijdrage tot sanering van het gebied overschrijven: referentie: project 6230
2014
Natuurpunt koopt belangrijk puzzelstuk aan in het natuurgebied Kreken van Saleghem
Het is reeds enkele jaren geleden dat Natuurpunt Waasland-Noord nog een grote uitbreiding in één van haar natuurgebieden kon aankondigen. Nochtans, het gericht aankopen van natuurgebieden is en blijft de meest afdoende oplossing voor het veiligstellen van natuur in onze regio en elders.
Onze afdeling is dan ook uitermate fier op de aankoop van het Sint-Jacobsmoer en het Sint-Jacobsgat, gelegen in Meerdonk nabij de Saleghemdijk. Het is een aaneengesloten zeer waardevol stuk natuur van 9,1 ha. Met deze koop breidt het natuurgebied Kreken van Saleghem uit tot ong. 24ha, in eigendom van Natuurpunt.
Het Sint-Jacobsmoer ligt in het centrum van het visiegebied van het natuurreservaat en was bijgevolg een must om aan te kopen. Het was een particuliere eigendom. De relatie met de eigenaar was steeds goed: Natuurpunt had tot op heden al een beheersovereenkomst voor een deel van 6,1 ha. In het resterende deel van 3 ha staat een houten chalet die de eigenaar en zijn echtgenote sporadisch gebruikten. Ze behouden ook na de verkoop dit recht maar het is wel uitdovend.
Het hele gebied is ingekleurd op het gewestplan als natuurreservaat en het is beschermd als landschap.
De nieuwe aanwinst is een meer dan 700 m langgerekte kreekplas maakt de verbinding tussen het Sint-Jacobsgat en de Oostbroekse Meersen in het oosten en de Twaalfgemeet en D’Eilanden in het westen. Al deze deelgebieden zijn eigendom van Natuurpunt. Enkel het perceel van de Twaalfgemeet, een eeuwenoud hooiland, is eigendom van het Bestuur van de Polder van het Land van Waas maar in beheer bij onze vereniging. De nieuwe aankoop zal het beheer van het hele natuurgebied aanzienlijk vergemakkelijken.
Het Sint-Jacobsmoer is van oorsprong een ingedijkte overstromingsgeul die via moerassen en tussen zandruggen haar weg zocht in het uitgeveende gebied van Saleghem in de 16e en 17e eeuw. Deze kreek is tot 2 meter diep. De zacht hellende oevers, bestaande uit verruigde rietkragen en drijfzomen, gaan over in wilgenstruweel. Op de vaste oever bieden oude knotwilgen broedgelegenheid en groeiplaatsen voor tal van dieren en planten. Ze worden al vele jaren onderhouden door de vrijwilligersploeg van Natuurpunt Waasland-Noord. Tijdens het knotten, de voorbije winter, is er op een van de wilgen terug een eikvaren gevonden. Een leuke vondst, de vorige waarneming in het krekengebied dateert van 30 jaren geleden, en door dezelfde knottende vrijwilliger!
Parallelgrachten scheiden het terrein van de aanpalende akkers. Ze worden afgeboord met eik, es en lijsterbes ten zuiden en een mooie rij knotwilgen ten noorden.
In de rietkragen broeden bruine kiekendief, waterral, blauwborst, rietzanger, kleine karekiet en rietgors. Waar er meer bomen en struiken staan laten tuinfluiter, winterkoning, zwartkop, fitis en tjiftjaf en soms braamsluiper hun lied horen in de lente.
Het Sint-Jacobsgat is vrij toegankelijk en heeft een kort bewegwijzerd wandelpad. Dit gebied wordt begraasd door paarden en runderen met zachte overgangen tussen grasland en boomopslag. Omheen de kreken ligt het lusvormig rolstoelwandelpad.
